Het aankomende EK zou het laatste zijn met een 500, 1500, 5000 en 10.000 meter bij de mannen. Vanaf volgend jaar zou het EK een afstandskampioenschap moeten zijn met de 500, 1000, 1500 en 5000 meter met een overkoepelend klassement over die vier afstanden. Daarnaast was er ook in een mass start en team pursuit voorzien in het voorstel.
Dat plan werd in 2014 onder voorbehoud aangenomen. Het zou het schaatsen meer populariteit kunnen bezorgen en meer rijders interesseren in het EK, maar het inruilen van de tien kilometer voor een 1000 meter houdt de gemoederen nog altijd bezig.
Nog afgelopen week heeft Jan Dijkema, vice-president van de ISU, in De Telegraaf laten weten dat op het volgende congres in Dubrovnik (6-10 juni) best eens vóór een tien kilometer op EK en WK gestemd zou kunnen worden.
Ondertussen ergert Jac Orie zich over de manier waarop er met de sport wordt omgegaan. De coach van LottoNL-Jumbo ziet het mogelijk schrappen van de tien kilometer als een brevet van onvermogen. Volgens hem hoeft het allrounden niet aangepakt, want de sport staat er helemaal niet zo slecht voor.
“Er zijn allemaal doemscenario’s, maar er is niet zoveel aan de hand”, zegt hij. De plannen van de ISU zijn volgens hem genomen zonder goede analyse van de sport en zonder goede toekomstvisie. “Het is een beetje alsof je, als je het koud hebt de thermostaat op 24 zet en dan als het te warm geworden is weer naar zestien draait.”
Onbegrijpelijk
Dat geldt in algemene zin voor de beslissingen die er de laatste jaren in het schaatsen zijn genomen, maar het schrappen van de tien kilometer uit het allrounden vindt Orie al helemaal onbegrijpelijk. “Neem de tienkamp bij de atletiek”, zegt hij en benadrukt dat hij zijn assistent-coach Bjarne Rykkje citeert. “Stel dat er een aantal landen moeite hebben met verspringen. Dan zeg je toch ook niet: ‘laten we dan maar stoppen met verspringen’?”
Even kwalijk als de onbesuisde besluiten bij de ISU vindt Orie de manier waarop commentatoren en mensen rondom het schaatsen zich te veel laten leiden door de waan van de dag.
“Het zijn mensen zonder passie voor de sport of feitenkennis die maar wat roepen”, aldus Orie. “En de discussie wordt verkeerd gevoerd. Ga eerst eens even rustig naar de cijfers kijken. Dan is er niets aan de hand. Neem de KPN NK, het stadion zat vol.”
Wat hem daarbij nog steekt is dat de uitspraken over zijn geliefde sport nauwelijks weerklank krijgen. “Er wordt door een paar mensen wat geroepen, maar er wordt weinig gereageerd op wat ze zeggen terwijl ze consequentieloos op de sport inhakken.”
Daarom mengt Orie zich steeds vaker in de discussies op Twitter. In de aanloop naar de World Cup in Heerenveen kwam hij nog in het geweer tegen sportmarketeers Frank van den Wall Bake en Bob van Oosterhout die kritiek uitten op de wereldbeker.
“Ik vind dat we voor die sport op moeten komen”, benadrukt hij. “En jullie, de pers, zijn daarbij het kanaal.”
Voor Ories gevoel wordt met het schrappen van de tien kilometer getornd aan het wezen van het schaatsen, net zo goed als een mass start en team pursuit wat hem betreft maar stiefkinderen zijn in de sport. “Waar het om gaat in het schaatsen is strijd en het rijden van een tijdrit, het moeilijkste wat er is.
Het lastige aan Ories oproep om te strijden voor de kern van de schaatssport, zoals hij die ziet, is dat niet iedereen zijn mening deelt. Zo is de Russische bondscoach Kosta Poltavets behoorlijk te spreken over het plan van de Poolse schaatsbond. Hij zou de nieuwe opzet zelfs door willen voeren naar het WK.
“De nieuwe opzet is spannend voor publiek en door de schaatsers”, zegt hij. “En we zien sowieso al dat het belang van het EK en WK allround afneemt, maar we moeten nog afwachten hoe het voorstel voor het EK zich ontwikkelt.”
Hoe het congres in Dubrovnik ook uitpakt, het klassieke allrounden is wat Poltavets betreft sowieso ten dode opgeschreven. Het publiek en de schaatsers hebben de concentratie niet meer. “Het is een nieuw tijdperk met internet en mobiele apparaten. We willen snelheid, we kennen een clip-mentaliteit.”
Specialisten
Dat betekent niet dat er voor de tien kilometer geen plaats meer is in het schaatsen, integendeel. “Het is een hele mooie afstand, maar alleen als ie door specialisten wordt gereden. We vinden het tenslotte ook niet leuk om Usain Bolt een marathon te zien lopen.”
Volgens de coach blijft de langste afstand een belangrijk onderdeel. “De tien kilometer zal nooit verdwijnen van de Olympische Spelen of de WK Afstanden. De specialisten zullen blijven komen.”
Dat verwacht Arie Koops, technisch directeur bij de KNSB, ook “De tien kilometer blijft een geweldig interessante en mooie strijd voor de schaatsers en voor de fans.”
Toch zal de tien kilometer als het aan de KNSB ligt verdwijnen op het EK. De bond had in 2014 het plan van Polen al ondersteund omdat gevreesd werd dat het EK anders als geheel geschrapt zou worden. Op het komende congres wil de schaatsbond het oude voorstel aanpassen en pleiten voor een kleine vierkamp, 500, 1500, 3000 en 5000 meter op het EK. Tegelijkertijd wil de KNSB de grote vierkamp op het WK Allround behouden, met het EK als goede voorbereidingswedstrijd.
“Uit onderzoek blijkt dat de huidige allroundafstanden voordelig zijn voor de langeafstandrijders en de minivierkamp in het voordeel van de sprinters. Het voorstel voor de kleine vierkamp biedt kansen voor beide type schaatsers en is daarom extra interessant als wedstrijd”, meent Koops.
Om het zwalkend beleid van de ISU in de toekomst te voorkomen en in te spelen op de bezwaren die er bij Oriel even – dat er ongefundeerde keuzes worden gemaakt – wil de KNSB ondervangen met een ‘integrale visie op de international wedstrijdkalender van het langebaanschaatsen’.
“Dat is een visie die niet alleen sporttechnisch maar ook als het gaat om beleving voor fans kan worden onderbouwd”, legt Koops uit. “En daarnaast doen we komend ISU-congres ook voorstellen die het mogelijk maken het internationale gesprek over dit soort onderwerpen op gang te brengen. Zo pleiten we voor een internationale atletencommissie en een marketingexpertgroep.”
De deelname van de ISU is hierbij van groot belang. En daarbij staat Koop seen ding helder voor ogen: “Dat je niet verandert om het veranderen, maar een onderbouwing en visie hebt waarop je de schaatssport verder kunt ontwikkelen.”
Of de voorstellen van de KNSB op steun kunnen rekenen en of de tien kilometer inderdaad definitief van het EK verdwijnt blijft toch nog even afwachten. Pas bij het congres in Dubrovnik zal de schaatswereld zekerheid krijgen.
