De Clafis-coach heeft uitgesproken ideeën over hoe sporters om moeten gaan met druk van het schaatspubliek en journalisten. Als iemand in de favorietenrol wordt gedrukt heeft dat altijd een verstorend effect, daar is hij van overtuigd.
“Vergelijk het met starten in een eerste rit. Daarin kan je blanco rijden, want je bent nog nergens door beïnvloed. In de laatste rit is dat al anders. Dan kan je door de invloeden van ervoor, de tijden van anderen, alleen maar slechter rijden”, zegt Anema. “Er is uiteindelijk niets dat je dan harder kan laten rijden.”
Ignorance is bliss, zeggen Amerikanen, onwetendheid is een zegen. Dat geldt ook voor een schaatsrace, vindt Anema. “Zodra je tijden weet of iemand je vraagt wat je kan winnen, wordt het moeilijker om niet aan het resultaat te denken. Als je de grote favoriet bent is het moeilijker om je daarvan af te sluiten.”
Kietelen
In de tijd dat Anema zelf nog actief schaatser was, probeerde hij daarom juist zijn tegenstanders complimenten te maken. “Ik probeerde ze een beetje op te kietelen en op te hemelen. Alleen maar om ze af te leiden.”
Juist bij zijn eigen rijders probeert hij het tegenovergestelde te bewerkstelligen. Het is niet dat hij ze naar beneden haalt, maar hij probeert bij zijn pupillen woede over die favorietenrol op te wekken. “Ik probeer ze te overtuigen dat ze moeten denken: wel verdorie! Ze moeten vanbinnen kwaad worden.”
Hij houdt zijn schaatsers voor dat het gejuich in het stadion, de vragen van de schaatspers en de bewondering van collega-schaatsers er alleen maar voor dient om ze tegen te werken. “Heather moet denken dat mensen juist liever niet zien winnen. ‘Er is maar een lieve Nederlander’, zeg ik dan tegen haar, ‘en dat is Jorrit’.”
Het is niet zo dat Anema daadwerkelijk gelooft dat pers en publiek proberen de prestaties van zijn pupillen te frustreren, maar door zijn argumentatie zorgt hij voor een mentale balans. “Want als je gaat zweven, kan je niet afzetten.”
Op zich heeft Richardson het als Amerikaanse al wel meegekregen om zich zo op te stellen, denkt Anema. “Amerikanen hebben er van nature talent voor om zich in de sport kwaad te maken.”
Beste resultaat
Toch wist Richardson zich niet voldoende af te sluiten van de verstoring van pers en publiek. Juist op de afstanden waarop ze vooraf ongenaakbaar werd geacht won ze niet, de 1000 en 1500 meter. De afstand waar ze zelf dit seizoen minder vertrouwen in had, de 500 meter, wist ze wel op haar naam te schrijven.
Het is haar beste resultaat ooit op de mondiale afstandskampioenschappen. Anema: “Haar beste plek tot nu toe op een WK Afstanden was een derde plek. En dat was in 2011. Wist je dat? Ik niet.”
Haar drie medailles op de WK in Thialf zijn daarom een goed teken, vindt Anema. “Haar 1000 en 1500 meter zijn sterk verbeterd. Voorheen was ze eigenlijk een allround sprintster. En ze was vaak alleen vroeg in het seizoen goed.”
Seizoensopbouw
Juist dat vroeg pieken was iets wat Anema er deze winter uit heeft proberen te halen. De grote prijzen worden immers pas aan het einde van het seizoen verdeeld en niet bij de eerste World Cups. “We hebben daarom voor een heel andere seizoensopbouw gekozen.”
Dat viel Richardson niet gemakkelijk. In Erfurt, nog voor de start van het seizoen, was ze na de 500 meter in tranen. Ze reed de sprintafstand in 39,92. Voor coach Anema was die relatief langzame tijd geen verrassing. Zo vroeg in de winter was dat precies volgens plan.
Voor Richardson kwam het als een klap. “Mijn hart brak”, geeft Anema toe. “Als ik had geweten dat ze het zo belangrijk vond om ook al bij die trainingswedstrijd beter te rijden had ik het anders aangepakt. Maar even later waren die tranen weer gedroogd en reed ze voor dat moment in het seizoen sneller dan ooit op de 1500 meter.”
Het tekent de Amerikaanse, vindt Anema. Ze schudt haar teleurstellingen snel af en kan dan vervolgens weer prima presteren. Op de ISU WK Afstanden deed ze dat ook. Na haar zilveren medaille op de 1000 meter, reed ze de dag erna doodleuk naar het goud op de 500 meter.
Karakter
Bij Anema overheerst ontevredenheid na de WK. Maar, zo geeft hij toe, dat heeft meer met zijn karakter dan met Richardsons resultaten te maken. “Ik heb moeite met genieten. Ik heb er juist veel eerder de smoor in dat ze iets niet laat zien wat ze in training al wel heeft gedaan.”
“Op geen van de afstanden deed ze dat. Het waren geen topraces, maar er zaten wel topdelen bij. Zo reed ze op de 500 meter het snelste rondje ooit in Thialf: 26,9”, aldus Anema.
Als hij zijn kritische blik even laat varen en wat vrijer kijkt naar de ontwikkeling van zijn pupil en de resultaten in Heerenveen, kan de Fries toch niet anders dan content zijn. “Ze rijdt een geweldig toernooi met goud, zilver en brons”, besluit hij ten slotte.
