Het was een drama toen de Amerikaanse ploeg op de Olympische Spelen van 2014 nul medailles won. Kip Carpenter (37) was daar als bondscoach gedeeltelijk verantwoordelijk voor. Het kostte hem twee jaar om over het Sotsji-drama heen te komen, maar de geboren Amerikaan gaat als assistent-trainer van het Nederlandse shorttrackteam in Pyeonchang voor revanche.

Een afspraak maken met Kip is niet makkelijk, zijn agenda zit bomvol. Naast zijn rol als rechterhand van shorttrack bondscoach Jeroen Otter, waarin hij verantwoordelijk is voor het materiaal van het shorttrackteam, maakt hij op maat gemaakte schaatsen. Zijn werkplaats in Leeuwarden, de stad waar hij sinds 2014 ook woont, is een weerspiegeling van zijn persoonlijkheid: creatief en chaotisch. Er staan grote machines en overal liggen stukken leer, gips en ander materiaal waarmee de schaatsen gemaakt worden. Het lijkt onoverzichtelijk, maar Kip weet precies waar alles ligt. Zoals een echte professor betaamd.

Kip begon zijn carrière als shorttracker, maar stapte in 1998 over naar de langebaan. Op de Spelen van 2002 won hij een bronzen medaille op de 500 meter, die hem met de dag meer waard wordt. “Mijn bronzen medaille uit Salt Lake City ligt thuis in de kast. Ik loop er elke dag langs en kijk ernaar. Nu ik als coach aan de andere kant sta, realiseer ik me wat een prestatie dat was”, legt hij uit terwijl hij nog even de laatste hand legt aan een schaats. “Ik had nog nooit een World Cup gewonnen, maar veroverde wel brons op de Spelen. Hoe? Door altijd het vertrouwen in mezelf te blijven houden. Door het shorttrackteam realiseer ik me dat. Niet alleen door de winnaars, maar ook door de schaatsers die hard werken en nog niet beloond worden, maar wél blijven vechten. De weg naar een olympische medaille is geen gemakkelijke, maar wel een waardevolle.” 

Drama
Na zijn carrière was Kip een van de coaches van de Amerikaanse nationale ploeg. Twee jaar voorafgaand aan de Spelen in Sotsji verhuisde hij met zijn Nederlandse vrouw Ingeborg, zelf ook oud-schaatsster, en deed er alles aan de olympische droom te laten slagen. Maar de Amerikanen presteerden niet in Rusland. Nul medailles. “Het was een drama. Het was vreselijk om elke dag die teleurgestelde gezichten van de schaatsers te zien. Het deed me pijn als ik Brittany Bowe huilend in de kleedkamer zag. En elke dag moesten we ons weer opnieuw opladen. Ik was kapot”, blikt Kip terug. Er was tijdens het toernooi veel kritiek op de schaatspakken van de ploeg. In de pakken zaten gaten, die aan de achterkant te veel wind vingen. “Nog altijd denk ik dat het niet alleen de schuld van de pakken is. Natuurlijk, we hadden de racesuits eerder moeten testen. Maar er was meer: zo hadden we een te lang trainingskamp in Italië gehad.” 

Na de Spelen had Kip het zwaar. Hij voelde zich verantwoordelijke voor het falen van de Amerikaanse ploeg en dat drukte op hem. “Het heeft me twee jaar gekost om over het drama heen te komen en weer zelfvertrouwen te krijgen. Het deed me zoveel dat ik op dat moment niets kon doen. Ik kon doorgaan als coach van de Amerikanen, maar ik wilde afstand nemen”, legt Kip uit. “And that’s how I came here.”

Broers
In 2014 verhuisde Kip terug naar het geboorteland van zijn vrouw Ingeborg en werd assistent van shorttrackcoach Jeroen Otter. “Ingeborg is de liefde van mijn leven en het is mooi om in haar land te wonen. De combinatie van de liefde en de wil om ver weg van Amerika te zijn, bracht me hier. Ik zag het als een mogelijkheid weer terug te komen in het coachvak en mijn bedrijf CBC een boost te geven. Hier in Nederland gebeurt het; hier heb ik elke training feedback en op die manier kan ik de schoenen zo veel gedetailleerder maken.”

Jeroen Otter en Kip zijn geen vreemden van elkaar. Toen Kip als veertienjarig jongetje naar het Amerikaanse olympische trainingscentrum verhuisde, zes uur reizen van zijn ouders, was Jeroen zijn eerste coach. De twee hadden een klik en Jeroen was als een vader voor de jonge shorttracker. Af en toe moest Jeroen hem bij de les houden, want hij was geen gemakkelijk kind. “Ik was eigenwijs en zelfverzekerd. Maar dat zijn alle goede topsporters in mijn ogen. Ik geloofde in mezelf en in mijn weg naar de top en dat straalde ik uit. Dat zijn ze in Nederland niet gewend. Neem Suzanne Schulting. Zij wordt ook weleens afgeschilderd als arrogant, maar dat is ze niet. Ze weet juist heel goed wat ze wil en hoe ze dat gaat bereiken. Dat is wat een goede topsporter in mijn ogen doet.” 

“Jeroen en ik hebben nog altijd een intense band. Vroeger was hij als een vader voor me, nu meer als een broer. Als pupil wilde ik feedback van hem, nu volg ik zijn aanwijzingen op. Ik ben de werknemer, Jeroen de werkgever.” 

Foto : Glenn Wassenbergh

Kranten
Op de rommelige werktafel in zijn werkplaats liggen een vijftal kranten. Allemaal met shorttrackers op de voorpagina. Kip pakt de krant waarin Rianne de Vries staat, die Europees Kampioen werd op de 500 meter. “Hier doe ik het voor”, zegt Kip. “Vorig jaar haalde Rianne nog geen finales, maar we wisten dat ze het kon. Door de juiste training, materialen, coaches en geloof in haarzelf kwam het eruit. Ik vind het bijzonder te zien dat de input er dan ook daadwerkelijk uitkomt. Als ik naar haar gezicht op deze foto kijk, voel ik haar emoties en ben ik trots dat ik een directe bijdrage heb geleverd aan haar prestatie.” 

“De belangrijkste les die ik mijn schaatsers geef is dat falen de eerste stap naar verbetering is. Soms refereer ik naar het drama in Sotsji. Dat was een hele harde les, maar het heeft me wel gebracht waar ik nu ben.”

Kip is nu ruim twee jaar betrokken bij de Nederlandse shorttrackers en het team is ‘on fire’. Zowel individueel als in de relay zijn de Nederlanders serieuze medaillekandidaten volgend jaar in Pyeongchang. “Ik vind het bijzonder dat zo’n klein land als Nederland zulke prestaties kan leveren, zowel in de winter- als de zomersporten. Ik denk dat dat komt omdat nagenoeg iedereen in Nederland geschoold is. De gemiddelde Nederlander is slim en ik denk dat dat zich doorvertaald naar de sport. Ik denk dat shorttrack nog veel groter kan worden in Nederland. Vergelijk de langebaan eens met shorttrack: hoeveel helden heeft de langebaan en hoeveel shorttrack? Sjinkie is het eerste idool. Je hebt hero’s nodig om anderen te inspireren en deel te nemen aan de sport. Suzanne Schulting had een poster van Sjinkie op haar kamer, zo begint het. Who wants to be the next Sjinkie? That search is already on.”

Of Kip ooit terug naar Amerika wil? Voorlopig niet. In het Friese Leeuwarden voelt de Amerikaan zich thuis. Zijn twee zoontjes spreken Nederlands en Engels en de oudste gaat naar een Nederlandse basisschool. “Ik voel me half Nederlands, half Amerikaans. Toen tijdens de EK shorttrack de Nederlandse vlag werd gehesen, voelde ik me emotioneel verbonden met Nederland. En niet alleen omdat het mijn schaatsers zijn. Tijdens de Zomerspelen juich ik voor beide landen; als er maar een van de twee wint, ben ik blij. Ik volg nog wel het Amerikaanse nieuws, maar maak me niet extreem zorgen om de toekomst van het land. Toen Trump werd verkozen als president, heb ik allerlei dingen op social media geschreven. Maar dat heb ik nu wat meer losgelaten. Natuurlijk vind ik het erg, maar ik denk dat bijna heel Nederland er net zo over denkt. Maar ik maak me meer zorgen om wat voor impact de situatie heeft op Nederland dan op Amerika. Dus nee, ik denk niet dat ik snel terugga naar Amerika. Misschien als een van de kinderen college (Amerikaanse universiteit, red.) wil volgen of ik het gevoel heb dat ik hier klaar ben. Maar dat gevoel heb ik nog lang niet.”

Daarmee doelt Kip op zijn olympische missie, zijn olympische revanche. In 2018 moet het wél lukken. “In december zijn we in Korea geweest. Het hele stadion zat vol, shorttrack is echt een volkssport daar. Het zal moeilijk worden om daar te winnen, met al dat geschreeuw. Maar als het lukt om een gouden medaille in hun ‘thuisstadion’ te winnen, is dat het mooiste wat er is. "Ja, ik ben hongerig. Ik wil eindelijk die medailles winnen voor het team en voor mezelf. So, yes it’s a revenge! "

Wil je meer lange verhalen lezen over bijvoorbeeld Jac Orie, Niki Wories, Lisa & Loesanne van der Geest, Suzanne Schulting of Jesper Hospes? Ga dan naar schaatsen.nl/verhalen