Fred Geers is schaatsjournalist en natuurijskenner en geeft tips om rekening mee te houden voordat je het ijs op gaat.
IJsdikte
“Vaak weten mensen niet hoe dik het ijs waar ze op schaatsen is, of hoe dik het zou moeten zijn. Zelf neem ik vaak een stok mee om het te testen. Als het ijs niet te hard kraakt en er maar voldoende mensen op staan, gaan velen overstag. Het zien van veel mensen op het ijs bezorgt meestal wel een gevoel van veiligheid, maar het hangt er ook vanaf hoeveel mensen er per vierkante meter op het ijs staan. IJs dat nog niet zo dik is, kan één schaatser misschien nog wel dragen, maar geen tientallen of honderden. Dus wees in het begin er altijd op bedacht dat je niet met te veel mensen dicht bij elkaar op toch al zwak ijs staat.
Hou in de gaten hoe het in de loop van de jaren met het ijs gaat op de plaats waar je wilt schaatsen. Als je drie jaar achter elkaar ziet dat het ijs na drie nachten -5 betrouwbaar is, zal dat dit jaar ook zo zijn. Dat is natuurlijk ervaring van jaren, die ook mensen die in de omgeving wonen door kunnen geven. Ook bij lokale ijsclubs kunnen ze je vaak vertellen of je ergens al kunt schaatsen. Als trouwens de landijsbaan in jouw buurt nog niet open is, zijn de omliggende slootjes vaak ook nog een probleem. De ijskwaliteit wisselt daar sterk doordat water in beweging is en verschillend van temperatuur.
Het ijs is niet overal even dik. Het grootste gevaar zijn plaatsen die lang open zijn gebleven door wind, de zogenaamde ‘windwakken’. Je weet niet hoe dik het ijs daar is. Let dus goed op verschillende kleuren ijs, dunner ijs is vaak donkerder. Steek nooit zomaar grote ijsvlakten over waarvan je de ijsdikte niet kent.”
KNSB-advies
“Ook de diepte van het water is belangrijk. Op ondiep water kun je zelf uitproberen hoe sterk het ijs is, zonder het risico diep door het ijs te zakken. Het kost je hooguit een nat pak. Is het water dieper, hou dan altijd het advies van de KNSB in de gaten. De normen van de KNSB zijn berekend op grotere aantallen mensen en zijn dus altijd veilig.
Ga niet onder de door de KNSB gespannen rood-witte linten door. Het ijs is hier niet veilig. De linten zijn er voor jouw veiligheid; spot daar niet mee. Als jij er onder door gaat doen anderen dat ook en is het gevaar niet te overzien."
Veiligheidsuitrusting
"Als je avontuurlijke dingen doet, zorg je altijd dat je voorbereid bent. Zo zou je schaatsen op natuurijs ook moeten zien. Ga altijd het (onbekende) ijs op met een veiligheidsuitrusting, zoals ijspriemen en een touw als je met een groep bent. Ga ook nooit alleen over onbekend ijs. Kom je toch onder het ijs, zoek dan de afwijkende kleur, dit is het wak waar je weer naar boven kunt.
Hou het weer in de gaten: de laagstaande zon en schemering kan het zicht belemmeren en mist kan zorgen dat je gedesoriënteerd raakt."
Zwakke plekken
"Als het flink gesneeuwd heeft, groeit het ijs langzamer; dus is het minder dik dan je zou verwachten. Bovendien verhult de sneeuw zwakke plekken. Wees dus extra bedachtzaam.
Onder bruggen en op plaatsen waar veel vogels zitten is het ijs, als het er al ligt, dunner dan op andere plaatsen. Wees hier extra voorzichtig. Ook bij begroeiing is het ijs soms zwakker dan op andere plaatsen.
Bedenk dus altijd dat ijs zijn zwakke kanten heeft en wees daar op voorbereid.”
Kijk voor meer informatie over natuurijs ook eens op Natuurijswijzer.nl.
