Na de vraag wat hij het leukst vindt aan Nederland valt de 31-jarige Bykanov aan het eind van het Zoomgesprek even stil. "Geen idee, ik heb daar nog nooit over nagedacht", klinkt het verrast. "Zeker niet het weer", vervolgt hij met een lach. "Nederland is georganiseerd, schoon en verzorgd, dat vind ik fijn. Het is geen puinhoop. Voor mijn gevoel althans, mensen die hier langer wonen zullen daar wellicht anders over denken." Bykanov kan Heerenveen al elf jaar zijn thuis noemen. Samen met zijn vriendin Rianne Jorritsma, voormalig shorttrackster en zus van oud-schaatser Gerben, heeft hij inmiddels een huis gekocht en ze hebben sinds kort een hond.
Bykanov werd geboren in het Oekraïnese Lviv, destijds nog onderdeel van de Sovjet Unie, en het gezin verhuisde naar Israël toen hij vijf jaar oud was. Zijn vader, zoon van een Joodse moeder, had zich aangesloten bij het leger. Als achtjarige maakte Bykanov kennis met shorttrack. In Metula, in de buurt van zijn woonplaats Kirjat Sjmona in het uiterste noorden, werd op de destijds enige shorttrackbaan een programma opgestart met coaches uit Oekraïne en Rusland. "Een paar vrienden gingen en zo ben ik er ook ingerold. Toentertijd was het gewoon leuk om met hen te schaatsen. De meeste kinderen op school deden voetbal of basketbal. Vond ik ook leuk, maar een wintersport als shorttrack is toch iets anders."
Opgroeien in een stad bij de grens met Libanon betekende voor Bykanov gewend raken aan luchtaanvallen. Vooral in het begin van de jaren '00 was het 'een messy situatie' waar de familie woonde. "Soms vlogen er raketten over onze hoofden. Het is niet normaal, maar het verraste ook niemand meer." Het huis van een vriend van hem werd een keer geraakt door een raket. "Gelukkig was er niemand binnen. In die tijd dacht ik niet zoveel na over de situatie. Als je terugkijkt en met andere mensen erover praat, realiseer je je dat het niet normaal is." Bykanov gaat elke zomer naar Israël om zijn ouders te bezoeken, maar vanwege de coronapandemie en reisrestricties is hij inmiddels al bijna twee jaar niet teruggeweest.
Vaderfiguur
Sinds 2009 traint Bykanov onder de vleugels van coach Jeroen Otter. De jonge shorttracker was het niveau van veel oudere rijders al gauw ontstegen en deed mee aan internationale wedstrijden. Dankzij een topsportstatus kon Bykanov doortrainen in zijn diensttijd. Destijds was er nog een nationaal team in Israël bestaande uit tien rijders, maar de coach werd ontslagen en de ploeg viel uit elkaar. Op aanraden van de ISU werd er contact gezocht met Otter, die toen coach van België was en een internationale groep onder zijn hoede had. Ze trainden in Calgary met een lokaal Canadees team. "Ik wilde de volgende stap zetten en dat kon niet in Israël, dus uiteindelijk was het een makkelijke keuze om naar het buitenland te gaan", aldus Bykanov.
Na de Olympische Spelen van 2010 werd Otter als bondscoach aangesteld in Nederland en volgde Bykanov hem naar Heerenveen. De band met zijn oefenmeester beschrijft hij als speciaal. "Jeroen is wel een soort vaderfiguur. We kennen elkaar al zo lang en hij is een mentor voor mij. Hij heeft mij niet alleen geleerd over sport, maar ook over andere aspecten in het leven. Ik ken zijn vrouw en kinderen ook sinds Calgary. De kinderen waren toen nog jong, maar Anne Floor is nu ook aan het shorttracken. Over een paar jaar zal ze vast bij het nationale team komen. Vorig jaar heb ik een aantal keer met haar geschaatst, dat is best gek", glimlacht hij.
Stress
Met de start van het nieuwe seizoen maakt Bykanov zich op voor zijn derde Olympische Spelen, al moet hij – net als alle shorttrackers – de startbewijzen nog wel veilig stellen via de World Cups. In 2014 was hij vlaggendrager tijdens de openingsceremonie in Sotsji. "Dat was een geweldige ervaring. Ik was wel nerveus toen ik het stadion met 40.000 juichende mensen op de tribunes binnenliep. Naderhand dacht ik: voetballers maken dit elk weekend mee. Dat is insane." De resultaten op de twee Spelen waren teleurstellend voor Bykanov. In 2018 kreeg hij twee penalty's in de eerste ronde en strandde ook in de heats op de 500 meter. "Ik legde mezelf te veel druk op en had hoge verwachtingen. Met die stress kon ik niet omgaan. Je wilt altijd de beste resultaten en je weet niet hoeveel Spelen je zult meemaken."
Hij gaat de Spelen van Beijing in met een andere mindset. "De laatste keren was ik niet aan het genieten. Nu heb ik zoiets van: plezier hebben en gewoon zo goed mogelijk schaatsen." Maar de ambities zijn onveranderd. "Een olympische gouden medaille is het ultieme doel." Niet op elke rit dezelfde hoge druk leggen, is iets wat hij de afgelopen jaren heeft geleerd. "Ik doe ook een andere warming-up voor de wedstrijden. Hiervoor was het erg strikt en nu voel ik meer aan wat ik moet doen. Ik kan mijn lichaam beter lezen en zodoende beter voorbereiden."
Manager
Wat dat betreft heeft het afgelopen coronajaar ook niet slecht voor hem uitgepakt. Voorheen had hij wat problemen met krachttraining, maar tijdens de zomer in Nederland kon hij het langzaam opbouwen. "Ik heb afgelopen seizoen veel geleerd. Aanpassen en doorgaan, dat is goed gelukt." Zo reed hij in december, terwijl de NK Afstanden Shorttrack in Thialf bezig waren, langebaanwedstrijden in Inzell om zichzelf te triggeren. Bykanov had ook graag wat wedstrijden in de Heerenveense bubbel willen rijden, maar dat bleek te ingewikkeld qua planning en kwalificatie.
Als enige shorttracker uit Israël is het niet kunnen rijden van een relay op het hoogste niveau nog steeds een groot gemis voor Bykanov. "We hebben in 2007 onze enige relay op seniorenniveau gereden op de World Cup in Heerenveen. Het ging niet goed, maar het staat wel in de boeken", lacht hij. De introductie van de mixed relay, bedoeld om kleinere schaatslanden ook een kans te geven, biedt vooralsnog geen soelaas voor zijn land. "Je hebt alsnog vier rijders nodig. Er komt nu niks aan."
De talentenstroom in Israël is opgedroogd sinds Bykanov weg is. Na zijn actieve carrière wil hij het shorttrackprogramma weer nieuw leven inblazen. Als manager van het team, wat in lijn ligt met zijn universitaire studie Management & Economics. "Ik zie mezelf niet als hoofdcoach aan de slag gaan, maar ik houd liever het overzicht. Coachen is een heel ander vak en daar heb ik niet voor geleerd. Ik weet veel van de sport en kan helpen bij andere aspecten." Maar zolang hij nog schaatst, is dat toekomstmuziek. "Ik heb geen einddatum in mijn hoofd."
