‘Papa schaatsen?’

Simon Kuipers stopte in 2011 abrupt met schaatsen. Naar zijn sport kijkt hij bijna niet meer om. Nu staat hij op het punt te emigreren naar Australië met zijn vrouw en dochter.

Laatst stond Sjoerd de Vries bij Simon Kuipers op de stoep. Zijn schaatsseizoen was klaar, dus De Vries had Belgisch bier in de hand. Kuipers dacht: nu gaan we het meemaken. En inderdaad, het ging die avond met regelmaat over schaatsen. ‘s Nachts herbeleefde Kuipers slapend zijn schaatsloopbaan. Kuipers: "En ondanks de hoofdpijn door het bier werd ik met een goed gevoel wakker." 

Kuipers stopte in 2011 vrij abrupt met schaatsen. Hij had een slecht seizoen, leverde zijn contract bij schaatsploeg TVM halverwege de winter in en vertrok voor tweeënhalve maand naar Australië. Even ontladen, dacht hij. Hij wist zeker: daarna keer ik terug. Maar toen werd het februari en er was nog geen spoortje gretigheid te bekennen. Het zette hem aan het denken. En voordat hij het wist, was hij gestopt. Was het klaar, over. Kuipers, de enige schaatser die Erben Wennemars zogezegd ooit angst inboezemde, deed niks meer. 

Vier jaar later kijkt Kuipers (32) twee keer per dag naar zijn telefoon om sport te volgen. Maar niet de sport die hij jarenlang beoefende. “Ken je die app van de Volvo Ocean Race,” vraagt hij met onmiskenbaar enthousiasme in zijn stem. Hij zit in een restaurant in Heerenveen, de plaats waar hij altijd is blijven wonen na zijn schaatscarrière.  

Eigenlijk groeide hij op met onbevroren water. In een boot, in plaats van op ijzers. Kuipers: “Ik ben helemaal gek van zeilen, vind het echt fantastisch.” Het eerste wat hij kocht nadat hij stopte met schaatsen was dan ook een boot. Nederland door. Vrijheid. Van die boot heeft hij jaren plezier gehad, maar niet lang geleden is deze verkocht. “Te druk met werk.” 

Bedrijven

Kuipers is mede-eigenaar van twee bedrijven. Het ene bedrijf begeleidt sporters zoals tennisser Robin Haase, judoka Henk Grol en Jan Blokhuijsen onder meer op het gebied van voedingkennis en laboratoriumonderzoeken om sportprestaties te optimaliseren. Het andere bedrijf heeft sinds kort de Europese rechten voor speciale DNA-testen die zowel in de medische wereld als in de sportwereld gebruikt worden. 

In aanloop naar de Olympische Spelen deed Blokhuijsen een DNA-test om te weten welke voeding en suppletie een goede uitwerking hebben op hem. “En dat pakte goed uit,” zegt Kuipers.

Had hij zijn kennis van nu maar gedurende zijn eigen loopbaan, denkt Kuipers weleens. “Ik had er zeker meer uit kunnen halen, maar daar doe je helemaal niks meer aan. ‘Had’ en ‘als’ telt niet in het leven. Ik kan nu wel andere mensen behoeden voor fouten. Bovendien weet ik nu niet of ik het destijds had aangenomen.” 

Er kan veel veranderen in een paar jaar tijd. Inmiddels is Kuipers vader en lacht hij zichzelf uit, terwijl hij zegt dat niets zo geweldig is als het kijken in de ogen van dochtertje Julia. “Aan dit soort opmerkingen had ik als schaatser nooit gedacht.”

Al had zijn leven ook zomaar heel anders kunnen zijn. “Ik heb dit nooit eerder gezegd, maar een jaar nadat ik gestopt was kreeg ik van Jan van Veen een aanbod om in de schaatswereld terug te keren,” zegt Kuipers. Er zou een ploeg om hem heen gebouwd worden, het begeleidingsteam was geregeld en na verschillende gesprekken was alles zo goed als rond. Alleen de handtekening moest nog worden gezet.

De daaropvolgende nacht kon Kuipers niet slapen. De twijfel sloeg toe. Van Veen was de coach die hij hoog heeft zitten, de man die hem ooit leerde trainen in de opleidingsploeg. Maar daar lag het niet aan. Het was simpel: alles was geregeld, alle randvoorwaarden waren aantrekkelijk voor Kuipers. “Die ene, belangrijkste voorwaarde; de intrinsieke motivatie om voluit te gaan, die was er niet. En zo’n rol in een ploeg is een megaverantwoordelijkheid.”

Aandacht voor zijn lichaam

Achteraf gezien was zijn beslissing niet zo gek. Hij trainde nooit meer, ook niet toen de gesprekken met Van Veen concreter werden. Nadat Kuipers stopte was hij klaar met sporten. Voor afbouwen had hij de energie niet. 

Zo weet hij nog een moment voor de spiegel, twee jaar nadat hij gestopt was met schaatsen. Zijn vrouw Karli kwam naast hem staan en zei: ‘Dit gaat niet goed hè?’ Kuipers kwaad. Wat een onzin, dacht hij. Hij was niet meer in training, zijn lijf was wat veranderd, maar erg? Nee, dat viel allemaal wel mee. Nu ziet hij: “Ze had gelijk. En die opmerking heeft wel een proces in gang gezet.”

Zijn lichaam was zijn instrument. Dagelijks was hij ermee bezig. Toen stopte hij als topsporter en de aandacht voor zijn lichaam zakte in één klap weg. Kuipers: “Niet naar de tweede of de derde plek, maar naar tien.”

Hij kwam aan, zijn spiermassa nam af. En al die tijd voelde hij zich nog gewoon de topsporter die hij ooit was. Dan keek hij wedstrijden op tv en dacht: ach, dat kan ik ook. Zo hoog lag het niveau niet op zijn afstanden, zeker niet in het jaar nadat hij gestopt was. Twee keer een warming-up en ik doe dat wel even, dacht Kuipers. Maar dat dit in de praktijk lastiger is, dat merkte hij toen hij een keer ging hardlopen. Na vijf minuten was hij buiten adem, ging hij maar weer terug. 

Nog steeds kijkt hij met bewondering naar mensen die gaan hardlopen. “Ik vind het zelf nog zo lastig om te doen. Al die jaren dat ik mijn lichaam pijn deed, was dat met een doel. Ik kon die pijn altijd wegslikken, moeiteloos. Ik wilde iets bereiken. Maar zodra dat hoofddoel wegvalt, doet alles pijn en lukt dat wegslikken niet.”

Inmiddels doet hij aan crossfit, een uur lang onder begeleiding. “Even alles erin gooien wat je op dat moment in je hebt. Geweldig! Ik geniet ervan! En langzamerhand begin ik fitter te worden.”

Toekomst

Hij kijkt thuis bijna nooit naar sport. “Ook een onthulling, hè?,” zegt Kuipers. Te druk. Of anders gezegd: hij neemt er geen tijd voor. Ondanks dat, doet zijn dochtertje van twee de schaatsbeweging weleens na door de woonkamer. “Hoe dat komt weet ik ook niet precies. Een paar jaar geleden keek ik heel af en toe een schaatswedstrijd, aan een paar beelden heeft ze kennelijk genoeg. ‘Papa schaatsen?,’ vraagt ze nu.” 

Of ze daadwerkelijk gaat schaatsen in de toekomst is de vraag. Een week geleden diende Kuipers een aanvraag in voor een permanente verblijfsvergunning in Australië. Dat heeft alles te maken met de afkomst van zijn vrouw. 

Het was augustus 2010 toen hij de blonde Karli tegenkwam in een wijnbarretje in Haarlem. Zij, een Australische gebarentolk, was een jaar op bezoek in het land waar haar vader tot zijn derde had gewoond. In het barretje tikte ze Kuipers op zijn schouder. Of hij en zijn neefje bij haar kwamen zitten? 

Jaren later trouwde hij met Karli. “Ongelofelijk toch?,” zegt Kuipers. “Het moest zo zijn.” Hij woonde namelijk in Heerenveen, schaatste nog en kwam daardoor nooit in dergelijke gelegenheden. “Maar die keer toevallig wel, bijpraten met mijn neefje die een jaar had gereisd. Anders had ik haar nooit ontmoet.” 

Hij is inmiddels drie keer in Australië geweest en vindt het er geweldig. Bovendien werkt hij nu al samen met een laboratorium ter plaatse, werk zou bij een verhuizing waarschijnlijk geen probleem zijn. Zijn dochter is nu twee jaar, de leerplicht in Australië begint bij vijf jaar. “Dus we hebben nog twee jaar de tijd. We willen weten of het daar bevalt voordat Julia aan school begint,” zegt Kuipers. 

Het is ver weg van het schaatsen, en een plek waar oude schaatsvrienden ook niet zomaar met bier op de stoep staan. Maar Kuipers houdt van uitdagingen en kan alleen maar positief terugkijken op wat hij deed. “Ik heb tien jaar topsport mogen doen, een geweldige tijd meegemaakt. Leuke mensen leren kennen en heel veel levenservaring opgedaan. Dat neemt nooit iemand me meer af.”